دیوکسین سمی بسیار قوی

نام شیمیایی دیوکسین: 2، 3، 7، 8 - تتراکلروبنزو پارا دیوکسین (TCDD) است.اغلب نام دیوکسین‌ها به خانواده‌ای از مواد شیمیایی با شباهت ساختمانی و شیمیایی شامل "دیوکسین‌های پارا دی بنزو پلی‌کلرینه" (PCDDs) و دی‌بنزوفوران‌های پلی‌کلرینه (PCDFs) اطلاق می‌شود.

برخی از بی‌فنیل‌های پلی‌کلرینه (PCBs) شبیه به دیوکسین که خواص سمی مشابه با ان دارند، نیز گاهی در گروه دیوکسین‌ها قرار داده می‌شوند.حدود 419 نوع ترکیب دیوکسینی شناسایی شده‌اند، که تنها 30 تای آنها سمیت قابل‌توجهی دارند، و TCDD از همه آنها سمی‌تر است.دیوکسین‌ها عمدتا ترکییاتی هستند که در فرآیندهای صنعتی تولید می‌شوند،‌ اما ممکن است در نتیجه فرآیندهای طبیعی مانند فوران‌های آتشفشانی یا آتش‌سوزی جنگل‌ها به وجود آیند.

دیوکسین‌ها به طور ناخواسته در طیف گسترده‌ای از فرآیندهای صنعتی مانند ذوب فلزات، سفید کردن خمیر کاغذ با کلرین و تولید برخی از حشره‌کش‌ها و آفت‌کش‌ها تولید می‌شود.

از لحاظ وارد شدن دیوکسین به محیط زیست، زباله‌سوزهای غیراستاندارد و کنترل‌نشده (زباله‌های جامد و زباله‌های بیمارستانی) به خاطر سوزاندن ناکامل، اصلی‌ترین مقصر محسوب می‌شوند. تکنولوژی‌های وجود دارند امکان سوزاندن کنترل‌شده زباله را می‌دهند و میزان گازهای خروجی آنها کم است.

درواقع اصلی ترین منبع تولید دیوکسین را میتوان انواع زباله سوز ها و یا بشکه های مخصوص سوزاندن مواد زاید در حیاط برخی منازل بر شمرد. آلودگی به دیوکسین همچنین با کارخانه های کاغذ سازی ای که در فرایند بیرنگ کردن خود از ترکیبا ت کلرینی استفاده میکنند و یا کارخانه های تولید پلاستیک پلی وینیل کلراید PVC  ویا کارخانه های تولید برخی مواد شیمیایی کلره مثل برخی آفتکش ها در ارتباط است.

دیوکسین‌ها در سراسر جهان در محیط زیست یافت می‌شوند و در زنجیره غذایی، عمدتا در بافت‌های چربی حیوانات تجمع پیدا می‌کنند.بیش از 90 درصد موارد قرارگیری انسان‌ها در معرض دیوکسین‌ها از طریق غذا عمدتا فراورده‌های گوشتی، لبنیات، ماهی و صدف خوراکی است. بسیاری از کشورها برنامه‌هایی برای نظارت بر صنعت مواد غذایی از لحاظ آلودگی به دیوکسین دارند.دیوکسین‌ها بسیار سمی هستند و می‌توانند باعث عوارض در جنین و نوزاد، آسیب به دستگاه ایمنی، تداخل با هورمون‌های بدن، و نیز سرطان شوند.

از آنجایی که دیوکسین‌ها در همه جا وجود دارند،‌ همه افراد سابقه‌ای از قرارگیری در معرض آن را دارند. با این حال به خاطر اثرات بالقوه بسیار سمی این دسته از ترکیبات لازم تلاش‌هایی به عمل آید تا حتی المقدور از این آلودگی زمینه‌ای کاسته شود.

بهترین شیوه برای پیشگیری از قرارگیری در معرض دیوکسین‌ها اقدامات در جهت رفع منابع آلاینده برای مثال کنترل فرآیندهای صنعتی برای کاهش تولید دیوکسین تا حد ممکن است.

چند راهکار:

از ظروف پلاستیکی در مایکروویو استفاده نکنید. ـ از لفافه و پوشش پلاستیکی در مایکروویو استفاده نکنید. نباید غذاهای خود را در ظروف پلاستیکی در مایکروویو گرم کنید مخصوصاً در مورد غذاهای حاوی روغن و چربی او اعلام نموده ترکیب «چربی ـ حرارت بالا و پلاستیک» باعث آزادسازی دیوکسین به داخل غذا و نهایتاً بدرون سلولهای ما میشود.

بجای آن برای گرم کردن غذا استفاده از ظرف شیشه ای مثل پیرکس و چینی توصیه می شود، در این حال شما همان نتیجه را از گرم کردن غذا فقط بدون دیوکسین می گیرید.

بطری های آب پلاستیکی را در فریزر قرار ندهید. این کار باعث آزادسازی ماده شیمیایی Dioxin میشود که بروز سرطان، خصوصاً سرطان سینه را بدنبال دارد. دیوکسین یک سم بسیار قوی برای سلولهای بدن است.

غذاهای فوری (Fast Food) و سوپها باید از ظرف یکبار مصرف تخلیه و در ظرف دیگری گرم شوند. کاغذ بد نیست ولی نمی دانیم که مطمئن تر از ظروف شیشه ای و غیره باشد.

وقتیکه قبلاً رستورانهای غذای فوری (Fast Food) غذا را از ظروف یونولیت به ظرف کاغذی جابجا کردند، مسئله دیوکسین یکی از دلایل انجام این کار بود.

لفاف های پلاستیکی فقط وقتی خطرناکند که با غذا برای پخت در مایکروویو استفاده شوند. فرآوری غذاها در حرارت خیلی بالا باعث حل شدن و آزاد شدن دیوکسین از پلاستیک و تزریق آن بداخل غذا می شود. به عنوان جایگزین پوشاندن غذا با یک لفاف کاغذی توصیه می شود.

منبع: hamshahrionline- epa- iranvij -dioxinfacts